Wydawca treści Wydawca treści

REZERWAT PRZYRODY

Rezerwaty to wydzielone obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym. Ogranicza się tam gospodarkę leśną. Spośród 1441 rezerwatów, które mamy obecnie w Polsce, 671 to rezerwaty leśne o łącznej powierzchni ponad 61 tys. ha. Rezerwaty stanowią 1,6 proc. powierzchni lasów zarządzanych przez LP.

Rezerwaty to wydzielone obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym. Ogranicza się tam gospodarkę leśną. Spośród 1441 rezerwatów, które mamy obecnie w Polsce, 671 to rezerwaty leśne o łącznej powierzchni ponad 61 tys. ha. Rezerwaty stanowią 1,6 proc. powierzchni lasów zarządzanych przez LP.

Rezerwat przyrody- obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Uznanie danego obszaru za rezerwat przyrody następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu, a także sprawującego nadzór nad rezerwatem.

Na terenie naszego nadleśnictwa znajduje się 8  rezerwatów przyrody, których łączna powierzchnia wynosi: 273,14 ha.

Rezerwat „Błogie” Rezerwat leśny Błogie został utworzony w 1976 r. na mocy Zarządzenia MLiPD z dnia 24.05.1976 roku (MP Nr 24, poz. 108 z 09.06.1976 r.).  Rozporządzenie Nr 9/2007 Wojewody Łódzkiego z dnia 17.04.2007 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Błogie” (Dz. Urz. Woj. Łódz. Nr 121, poz. 1075 z dn. 28.04.2007 r.),. Według rozporządzenia oraz planu urządzenia lasu powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 68,22 ha.  Rezerwat chroni fragment dawnej Puszczy Pilickiej. Głównym gatunkiem lasotwórczym na terenie rezerwatu jest jodła pospolita (Abies alba), której populacja wykazuje właściwą dynamikę odnawiania, gatunek ten występuje we wszystkich klasach wieku i wszystkich piętrach roślinnych. W rezerwacie dominują zbiorowiska grądu z jodłą  (Tilio-Carpinetum abietetosum) i boru mieszanego z jodłą (Querco-Pinetum abietetosum). Flora naczyniowa liczy około trzystu gatunków, z których na uwagę zasługują: nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum), łuskiewnik różowy (Lathraea squamaria) oraz trzy gatunki widłaków: jałowcowaty, goździsty i wroniec (Lycopodium annotinum, Lycopodium clavatum i Huperzia selago). Ponadto na zachodniej granicy rezerwatu występuje cenny krajobrazowo, starodrzew sosnowo-dębowy. Rezerwat Błogie jest również cenną ostoją ornitologiczną – gniazduje tu około 61 gatunków ptaków. 

Rezerwat "Niebieskie Źródła"- rezerwat przyrody nieożywionej utworzony 27 lipca 1961 r. na powierzchni 28,77 ha w celu ochrony wywierzysk krasowych oraz towarzyszących im zbiorowisk leśnych, biocenoz zaroślowych, szuwarowych i wodnych znajdujących się na granicy miasta Tomaszowa Maz. W wapiennym podłożu pulsują źródła, napełniając baseny do głębokości 4, 5 m. Woda ma charakterystyczne zielonkawe zabarwienie co jest efektem działania rozproszonego światła słonecznego. Barwa wody przybiera różne odcienie w zależności od pogody (nasłonecznienia, zachmurzenia). Woda wypełnia baseny, kanały i rozlewiska a następnie odprowadzana jest poza teren rezerwatu do rzeki Pilicy. W rezerwacie stwierdzono ponad 400 gatunków roślin naczyniowych, w tym: trzy gatunki naturalnego pochodzenia – grzybień biały Nymphaea alba, turówka wonna Hierochloe odorata, bluszcz pospolity Hedera helix oraz trzy introdukowane tutaj przed laty - różanecznik żółty Rododendron luteum, kosodrzewina Pinus mugo i cis pospolity Taxus baccata.

Rezerwat "Sługocice"- utworzony 18 maja 1984 roku, w celu zachowania stanowiska żywca dziewięciolistnego Dentaria enneaphyllos - rośliny górskiej, bardzo rzadko występującej na niżu. Rezerwat obejmuje powierzchnię 8,57 ha gruntów leśnych i pomimo niewielkiego zróżnicowania wiekowego i strukturalnego drzewostanów znaczna ilość gatunków występujących w rezerwacie powoduje, że lasy te są w dużej mierze zbliżone do naturalnych zespołów lasów liściastych.

Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 4 stycznia 2018 r. r., publikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego, poz. 89, w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Sługocice”.

Rezerwat "Twarda"- rezerwat częściowy utworzony w 1976 r. na powierzchni 23,48 ha. Rezerwat utworzono ze względu na wielogatunkowy las grądowy i bór mieszany dębowo-jodłowy z ciekawą florą (miodownik melisowaty Melittis melissophyllum L., dąbrówka kosmata Ajuga genevensis, lilia złotogłów Lilium martagon, widłaki: jałowcowaty Lycopodium annotinum i goździsty Lycopodium clavatum, bluszcz pospolity Hedera helix). W rezerwacie znajduje się naturalne stanowisko jodły pospolitej Abies alba przy północnej granicy zasięgu geograficznego. Przed utworzeniem rezerwatu wycięto niemal całość starego drzewostanu jodłowego. Obecnie jodła odnawia się dobrze czemu zapewne sprzyjają realizowane zadanie ochrony rezerwatowej.

Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 4 stycznia 2018 r. r., publikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego, poz. 99, w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Twarda”.

Rezerwat "Jeleń"- uznany jako rezerwat 24 maja 1976 roku. Powierzchnia rezerwatu wynosi 47,19 ha, a głównym celem ochrony jest, podobnie jak w rezerwacie Twarda, zachowanie fragmentu wielogatunkowych drzewostanów ze znacznym udziałem jodły na północnej granicy zasięgu w Puszczy Pilickiej.

Rezerwat "Gaik"- rezerwat utworzony w 1976 r. na powierzchni 32,86 ha. Charakteryzuje się wybitnymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi. W rezerwacie chronione są różne postacie grądu kontynentalnego: podzespoły: gradu niskiego Tilio-Carpinetum stachyetosum, typowy T-C typicum
i wariantu ciepłolubnego grądu typowego. Rosną tutaj 200 –letnie drzewostany dębowe. Flora jest zróżnicowana i bogata. Występują tutaj między innymi: widłaki: jałowcowaty Lycopodium annotinum

i goździsty Lycopodium clavatum, pierwiosnka lekarska Primula vris, podkolan biały Platanthera biforia, pięciornik biały Potentilla alba i turzyca pagórkowata Carem montana. W rezerwacie gnieździ się blisko 50 gatunków ptaków, m.in. dzięcioły, wilga, grzywacz i dudek.

Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 4 stycznia 2018 r. r., publikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego, poz. 96, w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Gaik”.

Rezerwat "Jaksonek"- rezerwat florystyczny utworzony w 1984 r. na powierzchni 27 ha w celu ochrony naturalnego stanowiska reliktu polodowcowego zimozioła północnego Linnaea borealis. W 1989 roku rezerwat został powiększony i obecnie zajmuje 79,69 ha. Rezerwat ten jest cennym obiektem naukowym ponieważ jest naturalnym modelem ilustrującym zróżnicowanie gleby, zbiorowisk roślinnych i flory, począwszy od doliny Pilicy, poprzez terasę nadzalewową i stok doliny po krawędź i wysoczyznę. Występuje tutaj 5 zespołów leśnych: fitocenozy dąbrowy świetlistej Potentillo albae-Quercetum na wysoczyźnie, grąd kontynentalny w podzespołach: typowy T-C typicum i wysokim T-C calamagrostietosum w strefie krawędziowej, bór mieszany sosnowo-dębowy Querco-Pinetum na zboczu doliny, u podnóża przeważają fitocenozy boru sosnowego świeżego Leucobryo-Pinetum, miejscami występuje bór sosnowy suchy Cladonio-Pinetum. Można tutaj znaleźć sosny o oryginalnym pokroju pnia, a najokazalsze osiągają 300-315 cm w obwodzie. .

Jednak najcenniejszym elementem flory rezerwatu jest zimoziół północny Linnaea borealis, który ma charakter reliktu glacjalnego.

Drugą rzadką w Polsce Środkowej, a występującą na terenie rezerwatu rośliną jest przytulia okrągłolistna. Jest to gatunek górski, pospolity w reglu dolnym Karpat i Sudetów.

Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 4 stycznia 2018 r. r., publikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Łódzkiego, poz. 95, w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Jaksonek”.

Rezerwat "Czarny Ług" - rezerwat ścisły utworzony w 1996 r. Głównym przedmiotem ochrony
w rezerwacie jest torfowisko wysokie typu suboceanicznego z rzadką florą otoczone borami. Rezerwat zajmuje zaledwie 2,55 ha i występują tutaj: bagnica torfowa Scheuchzeria palustris, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia , turzyca bagienna Carex limosa, modrzewnica zwyczajna Andromeda polifolia i żurawina błotna Oxycoccus palustris tworzące oryginalne zbiorowiska roślinne takie jak: mszar torfowcowy Sphagnetum magellanici, zespół turzycy bagiennej Caricetum limosae.
W ostatnich latach torfowisko ulega zarastaniu i wypłyceniu. Pojawia się co raz więcej podrostów popularnych w całej Polsce: sosny Pinus sylvestris i brzóz: Betula Pendula, Betula pubescens, a sukcesja zmierza w kierunku boru sosnowego bagiennego Vaccinio uliginosi-Pinetum.. Posiada zatwierdzony Plan Ochrony.